عقيم کردن خرگوش
عبارت اخته کردن (neuter) برای خرگوش های نر و عبارت عقیم کردن (spay) برای خرگوش های ماده استفاده می شود . اخته کردن و یا عقیم کردن خرگوش ها علاوه بر عوارض مزیت هایی مانند پیشگیری از بارداری ، کاهش احتمال سرطان و غیره نیز دارد .
عبارت اخته کردن (neuter) را به معنای خارج کردن اندام های تناسلی نر می باشد و مردم در اصطلاح عامیانه این عبارت را برای ماده به صورت عقیم کردن (spay) استفاده می کنند. در اصطلاح علمی برای حیوان نر عبارت castration و برای حیوان ماده عبارت ovariohysterectomy بکار می رود. در این مطلب کوتاه قصد داریم که شما را با کاربرد اخته یا عقیم کردن تحت عبارت کلی neutering (این عبارت در انگلیسی گاهاً هم برای نر و هم برای ماده استفاده می شود) در خرگوش ها آشنا کنیم.
پیشگیری از بارداری : این مهمترین دلیل برای عقیم کردن خرگوش ها می باشد ، بخصوص اگر هر دو جنس نر و ماده با هم نگهداری گردند.
پیشگیری از سرطان رحم : این مهترین دلیل پزشکی برای انجام عقيم کردن خرگوش ماده می باشد. در برخی از جمعیت های خرگوش ها میزان ابتلا به آدنوکارسینومای رحمی به 80 درصد در ماده ها می رسد. این مسئله ثابت شده که بروز این نوع سرطان احتمالاً با ساختار ژنتیکی خرگوش ماده در ارتباط می باشد. اما از آنجایی که پیشینه ژنتیکی اغلب خرگوش ها را نمی دانیم و اصولاً کاری در این زمینه انجام نمی گردد بهتر است برای پیشگیری از ابتلا به این نوع سرطان به اقدام به عقیم کردن خرگوش نمود. این نوع سرطان قادر است به سرعت به سایر اندام های بدن نظیر کبد ، ریه و حتی پوست دست اندازی کند . اگرچه خرگوش های زیر دو سال به ندرت به این نوع سرطان مبتلا می گردند، اما بهتر است پیش از رسیدن به این سن عقیم کردن خرگوش صورت گیرد.
پیشگیری از سایر بیماری های رحمی : عقیم کردن خرگوش برای پیشگیری از بیماری های رحمی انجام میگیرد ، اگر چه مهمترین و شایعترین بیماری رحمی خرگوش سرطان می باشد، اما موارد متعددی هم از سایر بیماری ها نظیر پایومترا (تجمع عفونت در رحم) ، آنوریسم رحمی (تجمع بیش از حد خون در رحم) و اندومتریت (التهاب و عفونت لایه داخلی رحم) مشاهده می گردند. دقیقا مانند سرطان رحم ،این بیماری ها نیز اکثراً بعد از دو سالگی حیوان را گرفتار خود می کنند.
پیشگیری از آبستنی کاذب : خرگوش ماده ممکن است در اثر فعالیت هورمونی تخمدان در حالی که آبستن نیست چهره بارداری از خود بروز بدهد. اگر چه این حالت از نظر پزشکی مضر و خطرناک نمی باشد، اما می تواند به حیوان استرس زیادی حاصل از فعالیت هایی نظیر لانه سازی ، تولید شیر ، پرخاشگری برای حفظ قلمرو را وارد کند. این استرس به شما اجازه نگهداری صحیح و به دور از دغدغه حیوان را نخواهد داد. برخی از حیوانات نیز در این زمان دچار کاهش اشتها و اختلالاتی در معده و روده خود می گردند. بنابراین عقیم کردن خرگوش به پیشگیری از آبستنی کاذب میپردازد .
پیشگیری از سرطان پستان : سرطان پستان در خرگوش ماده آنچنان رایج نمی باشد ، اما اگر رخ دهد می تواند به سرعت گسترش یابد و درمان آن هم بسیار دشوار است. این بیماری در صورت عقیم کردن خرگوش قبل از سن دو سالگی قابل پیشگیری می باشد. این نکته مهم را باید به یاد داشت که اغلب موارد کارسینومای پستان با سرطان رحم همراه می باشد. بیماری مهم دیگر در این زمینه دیسپلازی پستان با غدد سیستیک پستانی می باشد. این بیماری برخلاف نوع قبل ، خوش خیم است و باعث سیستیک شدن غدد پستان می گردد. البته این بیماری علی رغم خوش خیم بودن باعث آزردگی حیوان می شود. مجدداً تأکید می شود که عقیم کردن خرگوش قبل از دو سالگی به کاهش احتمال وقوع هر دو نوع بیماری پستان می انجامید.
پشگیری از بروز رفتار های ناهنجار و عصبی حیوان : هر دو جنس نر و ماده زمانی که در اوج فعالیت جنسی باشند رفتار های عصبی و پرخاشگرانه ای از خود نشان می دهند. البته اغلب خرگوش ها رفتار های آرامی دارند و رفتار آن ها مانند یک نوزاد کوچک است، اما در سنین 6 الی 12 ماهگی قدری رفتار های متفاوت ازخود نشان می دهند. عقیم کردن خرگوش به کنترل این رفتارها کمک به سزایی می کند .